АЦЕТИЛЕН, этин, С2Н2 — уч боғли тўйинмаган углеводородларнинг энг оддий вакили. Мол. м. 26,04. Рангсиз газ. Суюқланиш т-раси — 81° (1277 мм сим. уст. да). Қайнаш т-раси — 83,8°. Тоза Ацетилен хидсиз. Ацетилен юқори босим остида қиздирилса портлайди, ҳаво билан аралашмаси ҳам портлаши мумкин. Ацетилен кальций карбидга сув таъсир эттириб олинади. У юқори т-рада чала оксидлаб ва электр крекинг ёрдамида метандан (табиий газдан) ҳам ҳосил қилинади. Ацетилен кимёвий реакцияларга жуда яхши киришади. У бирикиш реакциясига киришганда, реакция икки босқичда боради, биринчи босқичда этилен қаторига кирувчи бирикмалар ҳосил бўлиб, иккинчи босқичда булар тўйинган бирикмаларга айланади. Ани хлорлаш реакциясидан фойдаланиб, саноатда кўп ишлатиладиган гексахлорэтан ва трихлорэтилен каби муҳим бирикмалар олинади. Ацетиленга симоб тузлари иштирокида сув молекуласининг бирикиши (қ. Кучеров реакцияси) натижасида ацетальдегид ҳосил бўлади ёки Ацетилен катализатор иштирокида полимерланса, каучук и. ч. да хом ашё вазифасини ўтайдиган винилацетилен олинади. Ацетилен тўйинмаган бирикма бўлишига қарамай, ўрин алмашиниш реакцияларига ҳам киришиши мумкин. Ацетилен 1836 й. да кашф қилинган. Уни илк бор 1862 и. француз кимёгари М. Бертло кумир ва водороддан синтез қилган. Немис кимёгари Ф. Вёлер 1862 й. да Ани кальций карбиддан куйидаги реакцияга асосан олиш мумкинлигини кўрсатиб берди. Бу усул ҳозир ҳам техник усуллардан бири сифатида ўз аҳамиятини сақлаб қолган. Саноатда Ацетилен олишнинг муҳим усули табиий газларни термик крекинглашдир. Уни электрокрекинг усули билан метанни вольта ёйи орқали (1600° да) утказиб олиш ҳам мумкин. Ацетилен ёнишидан кўп миқдорда иссиқлик ажралиб чиққанлиги учун металларни пайвандлашда ва ҳар хил маҳсулотларни синтез қилишда ишлатилади.