ГАНА — Африкадаги қад. давлат (мил. 4—13-а. боши); ҳоз. Мавританиянинг жан. қисми ва Мали Республикасининг ғарбий қисмини ўз ичига олган. Гана аҳолиси манде халқлари гуруҳига мансуб сонинкелардан ташкил топган. Давлат пойтахти — Кумби-Сале ш. Г – аҳолиси деҳқончилик, чорвачилик, металлни қайта ишлаш билан машғул бўлган. Гананинг энг тараққий этган даври 9—11а. ўрталарига тўғри келади. 13-а. бошида Мали (Г. нинг жан. даги вилояти) ҳокимлари кучайиб, Гана ҳудудида Мали давлатини барпо этганлар. Ҳоз. Гана давлати номи Ганадан олинган.