ГИДРОГЕНЕРАТОР

ГИДРОГЕНЕРАТОР (гидро… ва генератор) — гидравлик турбина ёрдамида айланма ҳаракатга келтириладиган синхрон генератор. Ротори гидротурбина иш ғилдираги ўқига бирлаштирилади. Айланиш ўқининг жойлашишига қараб, Гидрогенераторнинг вертикал ва горизонтал хиллари; айланиш частотасига қараб, секин (100 айл/мин. гача) ва тез (100 айл/мин. дан юқори) айланадиган хиллари, ҳосил қилинадиган қувватига қараб, кам (50 Мвт гача), ўртача (50 — 150 МВт) ва катта (150 МВт дан юқори) қувватли хиллари бор. Секин айланувчи кучли Гидрогенераторнинг айланиш ўқи вертикал, тез айланувчи Гидрогенератор (ковшли гидротурбинали) ларники эса горизонтал бўлади. Гидрогенераторлар дарёларнинг топологик ва геологик хусусиятларини эътиборга олиб, тез айланувчи кўпчилик Гидрогенераторнинг ўқдари вертикал ўрнатилади. Гидрогенераторларни конструкииялашда ва монтаж қилишда гидроагрегат айланувчи кисмларининг маҳкамланишига ва ротор ҳамда статор чулғамларини совитишга алоҳида эътибор берилади. Гидрогенераторни уйғотишда, одатда, волга ўрнатилган ёрдамчи ўзгармас ток генераторидан, баъзи ҳолларда тўғрилагичли синхрон генератордан фойдаланилади. Нормал фойдаланиладиган Гидрогенераторнинг кучланишни генерациялаш диапазони 8,8 дан 18 кВ гача, қувват коэффициента (соир)—0,8—0,95. Тез айланувчи Гидрогенераторнинг ф. и. к. 97,5-98,8; секин айланувчилариники — 96,3-97,5.