ИП

ИП — толалар (пахта, ипак, жун, зиғир ва б.)дан ингичка қилиб йигирилган ёки йигирилмаган тўқувчилик ва тикувчилик материали; пишиқ ва ка-йишқоқ маҳсулот. Газламалар, трикотаж тўқиш, кийим-кечак тикиш ва б. кўп мақсадларда ишлатилади. Ип олиш учун ишлатиладиган тола турига қараб ип табиий, сунъий, минер»ал, кимёвий хилларга бўлинади. Иплар дастлабки, бирламчи ва иккиламчи турларга ҳам ажратилади. Дастлабки ип бўйлама йўналишда қисмларга бўлинмайди. Буларга элементар ва якка (моно ип) иплар киради. Бирламчи ип тўқимачилик толаларидан тайёрланадиган калава ип, бир неча элементар иплардан эшиб олинадиган комплекс иплардан ибо-рат. Иккиламчи иплар бир неча бирламчи ипни эшиб (пишитиб) олинади. Иплар бир хил толадан ҳамда ҳар хил толадан (табиий тола билан бошқача табиий тола, сунъий тола билан табиий толани аралаштириб) тайёрланиши мумкин. Ипларни пишитиш ёки эшиш даражаси уларнинг ишлатилишига боглик. Мас, газлама тўқиш учун асосий ип (танда) кўп пишитилади, арқоқ ип эса камроқ пишитилади, трикотаж тўқиш учун ип янада кам пишитилади. Пилла толаларидан йигирилган ипак ип; вискоза, ацетат, капрон ва б. кимёвий толалардан комплекс иплар олинади.

Бежамдор иплар олиш технологияси ҳам бор. Улар, асосан, матолар ва трикотаж маҳсулотларнинг устки қисмини безашда ишлатилади. Капрондан олинган якка ип пайпоқ тўқиш саноатида ишлатилади. Тўқимачилик толаларидан ташқари, қоғоз (кордель), каучук ва б. дан ип олинади. Юкррида ай-тилган ипларнинг ҳаммаси тўқимачилик саноатининг хом ашёси ҳисобланади. Булардан ташқари, уй-рўзғорда ва халқ хўжалигида ишлатиладиган иплар ҳам бор. Буларга турли тикиш (ғалтак иплар), чатиш, каштачилик, атторчилик ва жаррохликда ишлатиладиган иплар киради.

Ип узунлиги (м)нинг массаси (г)га нисбати Ипнинг метрик номери дейилади. Ип паст (34 номергача), ўрта (34 дан 85 гача) ва юқори (85 дан юқори) номерли бўлади. Иплар тури (ассортименти) ни кўпайтириш учун улар қўшимча ишлов (тук куйдириш, оҳорлаш, бўяш)дан ўтказилади.