КОНВЕРГЕНЦИЯ

КОНВЕРГЕНЦИЯ (лот. convergo – яқинлашаман, ўхшайман) (биологи я да) — турли аждодлардан келиб чиққан организмларда бир хил ташқи муҳит таъсирида ўхшаш белгиларнинг пайдо бўлиши. Конвергенция натижасида вужудга келадиган белгиларнинг ўхшашлиги аналогия дейилади. «Конвергенция» терминини Ч. Дарвин фанга киритган. Конвергенция ҳар қандай органлар тузилишига тегишли бўлиши мумкин. Тез сўзувчи тоғайли ва суякли балиқларга денгиз сут эмизувчи ҳайвонлари — дельфинлар танасининг ўхшашлиги; қушлар қаноти б-н сут эмизувчилар — кўршапалақлар қанотининг ўхшашлиги; барча сакровчи сут эмизувчилар гавда шаклининг ўзаро ўхшашлиги бунга мисол бўлади. Географик жиҳатдан бир-биридан узоқда жойлашган ҳудудларнинг ўхшаш яшаш жойларида қатор конвергент турларни ўз ичига олувчи бутун биоценозлар конвергент тарзда ривожланиши мумкин. Мас, Австралияда халтали сут эмизувчиларнкнт эволюцияси дунёнинг бошқа материкларида яшовчи йўлдошли сут эмизувчиларга конвергент бўлган кўпгина турларнинг шаклланишига олиб келган (бўри — халтали бўри, айиқ — халтали айиқ, сичқон — халтали сичқон ва б.).