ПАРАМАГНЕТИЗМ (пара… ва магнетизм) — ташқи магнит майдонига киритилган жисмларнинг шу майдон йўналишига мое йўналишда магнитланиш хоссаси. Магнит қутби яқинига жойлаштирилган ҳар қандай парамагнит жисм шу қутбга тортилади. Ташқи магнит майдони бўлмаган (Н=0) да парамагнетиклар магнитланмайди.
«Парамагнетизм» терминини фанга М. Фарадей киритган (1845). У ферромагнитдан бошка барча моддаларни магнит хоссалари бўйича диамагнит ва парамаг-нит модцаларга ажратган. Парамагнетизм зарралари (атом, молекула, ион, атом ядроси) хусусий магнит моментига эга бўлган жисмлар учунгина хос бўлиб, бу моментлар ташқи майдон бўлмаганда тартибсиз, яъни j=0 бўлади. Ташқи майдон бўлганда майдон йўналишида мосланади.
Металлда хусусий магнит (спин) моментига ва электр ўтказувчанлик хоссасига эга бўлган электронларнинг мавжудлиги шу металлнинг парамаг-нит хоссасини ифодалайди. Ташқи магнит майдони таъсирида бу электронлар магнит моментининг йўналиши майдон йўналиши б-н бир хил бўлади.
Атом ядроси ҳам хусусий магнит моментига эга. Ядро магнит моменти электрон магнит моментидан тахм. 1000 марта кичик. Атом ядросининг парамаг-нит қабулчанлиги электрон қабулчанлигидан тахм. 106 марта кичик. Парамагнит модда кучеиз ташқи магнит майдони таъсирида жуда кучеиз, лекин жуда паст (мутлақ ноль градусга яқин) т-раларда, шунингдек, ўта юқори ташқи магнит майдони (>105 Э) таъсирида кучли магнитланади. Кучеиз майдонга парамагнит модданинг маг-нитланганлиги j майдон кучланганлиги ўсиши билан қуйидаги қонун бўйича ўсади: j=%ff, бунда парамагнит қабулчанлиги х~ Ю~5 дан 10~3 гача қийматларни олади. Агар майдон кучли бўлса, парамагнит заррачалари магнит мо-ментларининг йўналиши ташқи магнит майдони йўналишидек бўлади (магнит тўйиниши рўй беради). Ўзгармас кучланишли майдонда т-ра Т ортиши билан магнит қабулчанлик Кюри қонуни бўйича камаяди.
Турли моддаларнинг Парамагнетизм ини ўрганиш атом, ион, молекула, ядроларнинг магнит моментини, мураккаб молекулаларнинг тузилишини ўрганишда, материалларнинг структурасини тахлил қилишда жуда муҳим.