РАДЛОВ Василий Васильевич (Фридрих Вильгельм) (1837.5.1, Берлин — 1918.12.5, Петроград) — рус шарқшуностуркийшуноси, этнограф ва таржимон. Петербург ФА аъзоси (1884), фалсафа фанлари д-ри (1858). Берлин унтини тугатган (1858). Петербург ФА Осиё музейи (1885—90), Антропология ва этнография музейи директори (18941918). 1858 й. дан умрининг охиригача Россияда яшаган Радловнинг ҳаёти ва илмий фаолияти шартли равишда 3 даврга бўлинади: Олтой даври (185971)да Р. Олтой ва Ғарбий Сибирдаги туркий халқлар тилларини ўрганган, бу халқларнинг тиллари, фольклори, этнографияси ва археологиясига оид материаллар тўплаб, уларни дастлабки ишловдан ўтказган. Қозон даври (1871—84)да унинг туркий тиллар фонетикасига бағишланган йирик асари — «Шимолий туркий тилларнинг чоғиштирма грамматикаси. lqисм. Фонетика» Лейпцигда немис тилидачоп этилган (1882—83). Петербург — Петроград даври (1884—1918)да Радлов номини жаҳонга танитган 4 ж. ли 24 китобчадан иборат «Туркий лаҳжалар луғати тажрибаси» («Опыт словаря тюркских наречий») дунёга келди. Ушбу фундаментал асар 40 дан ортиқ туркий тилда учрайдиган 70 минг луғавий бирликни қамраб олган.
Радлов 1860—70 й. лардаги Олтой, Сибирь, Қозоғистон, Ўрта Осиё экспедицияларининг иштирокчиси, 1891 й. даги Урхун экспедициясининг раҳбари, 1898 й. даги Турфон экспедициясининг ташкилотчиси бўлган, биринчилардан бўлиб туркий урхуненисей ёзувини ўқиган; 21-а. ёзма ёдгорлиги бўлмиш «Қутадғу билиг»нинг Вена кутубхонасидаги уйғур ёзувли нусхасининг факсимилесини ва немисча таржимасини нашр этиш билан (1891—1910) ушбу асарни ўрганишга асос солган.
Радлов ўзининг 60 йиллик илмий фаолияти давомида ўз илмий қизиқишлари доирасига аста-секин туркийшуносликнинг барча соҳаларини қамраб олган ва мазкур соҳаларда рус ва немис тилларида яратган ишлари билан туркийшуносликнинг ривожланишига катта ҳисса қўшган.
Ас: Образцы народной литературы тюркских племен, живущих в Южной Сибири и Дзунгарской степи, ч. 1 — 10— СПб., 1866 — 1907; Опыт словаря тюркских наречий, тт. 1 — 4СПб., 1893-1911.
Ад.: Кононов А. Н., История изучения тюркских языков в России. Дооктябрьский период, Л., 1972; Қўчқортоев И., Исабеков Б., Туркий филологияга кириш, Т., 1984.
Эргаш Умаров, Абдуваҳоб Мадвалиев.