ШАРҚИЙ АФРИКА УЗИЛМАЛАР ЗОНАСИ

ШАРҚИЙ АФРИКА УЗИЛМАЛАР ЗОНАСИАфрика қитъаси билан Арабистон я. о. нинг шимолдан жан. гача чўзилган мураккаб рифт ва грабенлардан иборат. Узунлиги қарийб 6500 км бўлган бу зона йирик гумбаз ва палахсасимон антиклиналь кўтарилмалар ўрта қисмининг тектоник ер ёриқлари бўйича чўкиши, ўпирилиши натижасида вужудга келган. Уларни Туркия, Сурия ва Иорданиядан бошлаб, Қизил денгиз ва Африка орқали Мозамбик бўғозигача кузатиш мумкин. Зона шу йўналишда Ўлик денгиз, Ақоба, Сувайш грабенларини ўз ичига олади ва Қизил денгиз, Адан қўлтиғи орқали Африканинг Эфиопия рифтларигача бориб 2 тармоққа бўлинади. Биринчи тармоққа Қизил денгиз ва Адан рифтининг давомидаги Виктория кўлининг шарқидан ўтган грабенлар ва ҳаракатдаги Элгон, Кения, Килиманжаро вулканлари киради. Иккинчи тармоқ Виктория кўлининг ғарбида жойлашган Альберт, Эдуард, Киву, Танганьика, Руква орқали ўтади. Иккала тармоқ ҳам Ньясти, Шири грабенларига бориб туташади. Ш. А. у. з. протерозой даврларида пайдо бўлган бўлса ҳам, унинг рифт ва грабенлар структураларининг ҳосил бўлиши олигоценнеоген вақтларига тўғри келади. Бу узилма структуралар ҳоз. ҳам фаоллигини йўқотмаган, чунки ҳоз. замонда вулканларнинг отилиб туриши ва кучли зилзилаларнинг бўлиши шундан дарак беради.