ТАРОЗИ

ТАРОЗИ — жисмга таъсир этувчи огирлик кучи асосида жисмлар вазнини аниқлайдиган асбоб. Т. қад. ўлчаш асбобларидан. Икки елкали ва тарелкасимон паллали оддий Тарози қад. Бобилда мил. ав. 2,5 минг йилликда ва Мисрда мил. ав. 2 минг йилликда пайдо бўлган. Савдо, и. ч. ва фаннинг ривожланиши билан Тарози астасекин такомиллашиб борган. Тарозининг умумий мақсадларга мўлжалланган, намуна (эталон; тошларни текшириш учун) ва лаб. (аналитик, микроаналитик, намуна аникданадиган ва б.) турлари бор. Ишлаш тарзи бўйича ричагли, электрометрик, гидростатик, гидравлик ва пружинали хилларга бўлинади. Тортиш чегараси бўйича умумий мақсад учун мўлжалланган Тарозининг стол устига ўрнатиладиган — 50 кг гача, кўчма — 50 кг дан 6 т гача, муқим (вагонетка, автомобиль, вагон, элеваторбункерларни тортиш учун) — 5т дан 200 т гача юкни торта оладиган хиллари бор (расмга к,.).

Тарози ларнинг барча хиллари ушбу кўрсаткичлар билан тавсифланади:

1) чегаравий тортиш кучи — метрологик кўрсаткичларини бузмаган ҳолда Тарози чидаши мумкин бўлган энг катта статик нагрузка;

2) бўлинмалари қиймати — шкаланинг бир бўлими ўзгаришига мое вазн; 3) тортишда йўл қўйиладиган хатолар чегараси — бир галги тортилган вазн билан ҳақиқий вазн орасидаги фарқ;

4) тортишлар пайтида шкала кўрсатишидаги йўл қўйиладиган фарқлар — бир жисмнинг ўзини ҳар гал тортиб кўрганда вазни ҳар хил чиқиши. Шу кўрсаткичлар Тарозининг сифатини ва синфини белгилайдиган омиллар ҳисобланади. Ҳозир юкнинг ҳам вазнини, ҳам қийматини харидорга кўрсатиб турадиган электрон Т. лар кўпроқ қўлланади.

Prev Article

ТАРОВИҲ

Next Article

ТАРОНА