ТЕРМОКАРСТ

ТЕРМОКАРСТ (термо… ва карст) — ҳавонинг йиллик ўртача траси кўтарилганда ёки тупроқ трасининг тебраниш амплитудаси ортганда ер остида музнинг эриб кетиши ёки тўнгиб ётган грунтнинг муздан тушиши оқибатида ер юзасида чуқурликлар, ўпқонлар ва ер остида бўшликлар пайдо бўлиши. Термокарст, айниқса, кўп йиллик музлаб ётган тоғ жинслари ривожланган областларда тарқалган бўлади. Термокарст натижасида вужудга келган турли ботиклик, чуқурлик, ўпирилиш, кўл ва ботқокликларнинг каттакичиклиги ҳар хил: диаметри 1 неча м дан ўнлаб км га, чуқурлиги эса бир неча см дан ўнларча м га етади. Термокарст жараёни ўрмонлар кесилиши, ёниши, зовурлар қазилиши ва б. натижасида ҳам ҳосил бўлади. Термокарстнинг салбий оқибатларини йўқотиш учун бинолар қуришдан аввал музли заминни эритиб, дренажлар ўтказиш, қурилиш мобайнида ва ундан фойдаланилаётганда ер остидаги тўнгиб ётган жинслар ва музликларни эришидан сакдаш керак.