ХАММУРАПИ — Бобил подшоси (мил. ав. 1792—1750). Унинг даврида Бобил давлати равнақ топган. Аморей қабиласидан. Моҳир сиёсатчи ва саркарда бўлган. X. ҳарбий куч ва дипломатик йўл билан ўз подшолигининг дастлабки 35 йилида Оссурия, Месопотамиянинг жан. ва ўрта кисмини Бобилга тобе эттирган. X. даврида товарпул муносабатлари ривожланган, хусусий қулдорлар хўжалиги кучайган, давлатнинг марказлашуви ва подшо ҳокимиятининг мустаҳкамланиши жараёни усган; X. қонунлари қулдорлик тузуми ҳуқуқининг характерли белгиларини узида акс эттирган Қад. Шарқ ҳуқуқининг қимматли ёдгорлиги саналади. X. қонунлари 282 моддадан иборат бўлиб, ҳуқуқнинг айрим соҳаларига тегишли суд процесси, мулк ҳуқуқи, мулкнинг турли кўринишлари, ерга эгалик, никоҳоила, мерос ҳуқуки ва б. масалаларни ўз ичига олади. Хусусий мулкчиликни, айниқса, қулдорликни қаттиқ ҳимоя қилган. Mac, унда қулни уғирлаганлик, қочган қулни яширганлик учун ўлим жазоси белгиланган.